Renovatie Nuon

Oud schakelstation nu toonbeeld van licht

Interview: Koos van Lith - Architectenbureau Koos van Lith

Een monumentaal schakelstation van elektriciteitsmaatschappij Nuon in Apeldoorn is het afgelopen jaar gerestaureerd en herbestemd tot hypermodern gezondheidscentrum. Daarbij bleef het karakter van het pand – Nieuwe Zakelijkheid ofwel Nieuwe Haagse School, een sobere variant van de Amsterdamse School – intact. Wel brak architect Koos van Lith de gesloten gevels open met extra ramen en een in ere hersteld glazen dak.

Het pand heeft ruim tien jaar staan verpieteren, maar is begonnen aan een tweede leven. Hendrik Fels, de architect die het pand in de jaren twintig van de vorige eeuw ontwierp, liet op verschillende manieren licht toe in het pand, maar die lichtheid ging bij latere verbouwingen grotendeels verloren. Van Lith: ‘Zonde, vond ik. Niet alleen was de lichtinval heel apart, er is ook een prachtig glas-inloodplafond dat letterlijk al zijn glans had verloren.’

nuon apeldoorn - glazen klapramen - metaglas

Extra ramen voor daglicht

In de periode als 50 kV-schakelstation maakte dat gebrek aan licht niet zo veel uit, maar voor de nieuwe bestemming wél: er zijn inmiddels een zorginstelling, een fysiotherapiepraktijk en een tandtechnisch bedrijf in het pand gevestigd. ‘Hét uitgangspunt in mijn plannen was dan ook het toelaten van veel meer daglicht’, aldus Van Lith. ‘Tegelijk eiste de Rijksdienst dat het karakter van het pand behouden zou blijven. Het behoort tot ons industriële erfgoed. De plaatsing van extra ramen was dus geen vanzelfsprekendheid.’ Toch zitten er nu tien meer in het pand en zelfs een grote glazen pui in de oude hijstoren, allemaal Methermo Classic. Van Lith: ‘Wie niet weet welke nieuw zijn, ziet geen verschil met de oorspronkelijke ramen. Het metaal oogt precies als het oorspronkelijke staal en de omlijsting is net zo rank en strak als in de rest van het gebouw. Prachtig dat dat mogelijk was.’

Tijdloze uitstraling

Ook elders heeft Koos van Lith de stijl van het monument zo veel mogelijk bewaard. Dat is terug te zien in de verbouwde ontvangsthal, trappenhuizen en sanitaire ruimtes, waar de bijzondere vloermozaïeken en wandtegels terugkomen die architect Fels oorspronkelijk in het pand aanbracht. ‘De nieuwe mozaïeken zijn gebaseerd op de oude motieven. Daarna heeft een gespecialiseerd tegelbedrijf ze gemaakt’, vertelt Van Lith. Het resultaat mag er zijn: een licht, modern gebouw met een unieke sobere ‘look’ en toch een welhaast tijdloze uitstraling.