Theehuis op bunker

Hypermodern theehuis aan de Hollandse Waterlinie

Interview: Gerard Loozekoot - Architectenbureau UN Studio

Is het een ruimteschip? Nee. Het is een theehuis, midden in de Nieuwe Hollandse Waterlinie bij Nieuwegein. Een hypermodern ontwerp tussen eeuwenoude verdedigingswerken die te boek staan als historisch erfgoed. Een betonnen bunker vormt de basis van het theehuis.

Landgoed Groot Kantwijk herbergt twee bunkers die in 1936, onder dreiging van de Tweede Wereldoorlog, aan de Waterlinie werden toegevoegd. Een paar jaar geleden kocht ondernemer Cor van Zadelhoff het landgoed met de bedoeling het in het teken te zetten van de Nederlandse polosport. Omwille van hun historische belang moesten de bunkers blijven. Van Zadelhoff schreef een besloten prijsvraag uit om van één bunker een theehuis annex skybox te maken. De glanzend stalen constructie van UN Studio - Ben van Berkel en Caroline Bos – werd verkozen tot beste ontwerp.

Schittering van water

Gerard Loozekoot namens de directie van UN Studio: ‘We gingen naar Groot Kantwijk en raakten gefascineerd door de Waterlinie. Zo kwamen we op een gebouw dat in het zonlicht de schittering van water zou nabootsen. Daarom wilden we een glimmende bekleding zonder zichtbare lasnaden; uniek in Nederland. Moeilijkheid was dat veel metalen te veel uitzetten of krimpen bij temperatuurwisselingen. De enige mogelijkheid die overbleef, was het toepassen van staal.’

Zweven

Het theehuis is feitelijk één grote kamer. De enige andere ruimtes zijn een pantry en sanitair. Achter een futuristische schuifdeur leidt een trap naar boven. ‘Eenmaal daar word je overweldigd door het uitzicht’, vertelt Loozekoot.

‘Door een glasgevel kijk je uit over de polovelden en het landschap. De hele constructie kan open en dan houd je alleen een glazen borstwering over. Doordat het gebouw twaalf meter uitsteekt, krijg je het gevoel te zweven.’ Mooi architectonisch detail is dat de bunker fungeert als contragewicht.

Liefde en aandacht

Een kunstproject als dit vraagt commitment. ‘Om zoiets unieks te realiseren, heb je mensen nodig die passie in hun ontwerp steken. Neem de beglazing: de toleranties waren zó klein dat we de maten zelfs met ultramoderne driedimensionale meettechniek niet nauwkeurig genoeg kregen. Dan heb je een partij nodig die nieuwe uitdagingen durft te koppelen aan nieuwe ontwikkelingen. Metaglas is zo’n partij. Het kostte tijd en moeite, maar het resultaat is ernaar.’